De gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude was tot voor kort een zelfstandige gemeente die tussen de twee grote steden Haarlem en Amsterdam in ligt; een natuurlijke, groene buffer in de Randstad. Inmiddels is door een grenscorrectie het dorp bestuurlijk opgegaan in de gemeente Haarlemmermeer.
De dorpskernen Haarlemmerliede en Spaarnwoude zijn altijd zuinig geweest op haar culturele en historische erfgoed en verstrekt subsidie aan organisaties die zich richten op kunst- en cultuuruitingen in de gemeente. De gemeente zet zich in om inwoners kennis te laten maken met kunst en cultuur. Het opknappen van de sluisjes bij Halfweg heeft prioriteit. Inzake het opknappen van deze sluizen is projectgeld beschikbaar vanuit Rijnland, Amsterdam en Haarlemmerliede.
Stoomgemaal Halfweg
In Halfweg bevindt zich het oudste en grootste nog werkende schepradstoomgemaal. Het is gebouwd in 1852 en diende als boezemgemaal om het overtollige water uit de ringvaart van de Haarlemmermeer – en zodoende uit de boezem van Rijnland – af te voeren, eerst naar het IJ, later naar het Noordzeekanaal. Het werd hierbij geholpen door nog drie stoomgemalen: in Spaarndam, Gouda en Katwijk. De historie van het gemaal is nauw verbonden met die van de droogmaking van het Haarlemmermeer.
Forten
Aan het eind van de 18e eeuw werd een verdedigingslinie rondom Amsterdam gebouwd. Deze werd de “Stelling van Amsterdam” genoemd. De linie was bedoeld om de stad bij oorlogsgevaar uit handen van de vijand te kunnen houden. De stelling werd ruim om de stad heen gebouwd, zodat bij langdurige belegering voedsel verbouwd kon worden. In het recreatiegebied liggen nog steeds verschillende forten die onderdeel uitmaakten van de “Stelling van Amsterdam. In het dorp Haarlemmerliede ligt Fort Liebrug. Dit fort is tussen 1886 en 1899 aangelegd door het Departement van Oorlog. Het Fort Penningsveer is gebouwd tussen 1886 en 1907. Bij Spaarndam ligt het Fort Bezuiden en het Fort Benoorden Spaarndam.
Stompe Toren
In het dorpje Spaarnwoude ligt het kerkje de Stompe Toren, de toren stamt uit ca 1200 en het schip van het kerkje uit 1764. In 1573 is de kerk, op de toren na, door Spaanse troepen vernield. Binnen de muren van de oude kerk werd daarna een kleine kapel gebouwd. Vervolgens werd in 1747 de kerk weer vernield, ditmaal door een storm. Hierna werd in 1764 de kerk weer hersteld en in 1844 werd de toren wegens instortingsgevaar ingekort tot de huidige hoogte van 20 meter. Sindsdien wordt de kerk de “Stompe Toren” genoemd. De kerk is tijdens de zomermaanden zondags open voor publiek, Dan zijn er regelmatig concerten en exposities.