Kasteelruïne van Egmond
Oer-IJ iconen
In het Oer-IJ gebied onderscheiden we zes belangrijke ontwikkelingsfasen. Ze zijn elk voor zich nog steeds herkenbaar in het landschap aanwezig. Dat vraagt om een geoefend oog of specifieke kennis. Deze zogenaamde Icoonplekken willen we voor een breed publiek meer toegankelijk maken door ze op locatie markeren. Voor elke plek is een idee ontwikkeld of een plan gemaakt.
Late Middeleeuwen (periode 1050 – 1500)
Huys Egmont, Gemeente Bergen
De Late Middeleeuwen was de tijd van de kastelen in Kennemerland en het Oer-IJ gebied. Op tal van plekken bouwden landheren hun versterkte woonburchten om daarmee hun gezag over de omgeving te kunnen uitoefenen. Kastelen vormen dan ook het icoon van deze tijdsperiode. Veel kastelen zijn in de loop van de tijd verdwenen. In Egmond aan den Hoef liggen duidelijk zichtbaar de fundamenten van het vroegere Kasteel Egmond. Momenteel wordt er in het gebouw van de Stichting Historisch Egmond gelegen tegenover de restanten van het voormalige kasteel gewerkt aan een nieuw Bezoekerscentrum Huys Egmont. In de nieuwe expositie over de Abdij en het kasteel is ook ruimte om de ruimere context van deze ‘kastelentijd’ weer te geven. Samen met Huys Egmont werkt Stichting Oer-IJ aan de verbeelding van deze tijdsperiode uit de landschapsgeschiedenis van het Oer-IJ gebied. Kastelen spreken tot de verbeelding van een groot publiek.
Als onderdeel van de toekomstige permanente expositie over de riddertijd in Huys Egmont heeft Stichting Oer-IJ de initiatiefnemers van het museum inmiddels een ontwerp voor ‘een interactieve kastelentafel’ aangeboden. Het meubel is bedoeld als aanvulling op het verhaal over de Graven van Egmond dat hier straks verteld zal worden. In de late middeleeuwen stonden in de regio wel 35 kastelen, die bijna allemaal zijn verdwenen.
Stichting Historisch Egmond en Stichting Huys Egmont hebben hun plannen voor de museale inrichting voor hun museum al klaar, maar de financiering is nog niet rond. Stichting Oer-IJ kon het onderdeel over het zichtbaar maken van de verdwenen kastelen in de regio laten maken door een financiële bijdrage van onder meer de provincie Noord-Holland, diverse gemeenten en enkele sponsors.
Het ontwerp voor de ‘interactieve kastelentafel’ is bedacht en uitgewerkt door Martine Duyvis van Tekst en Uitleg/MuseumMakers uit Haarlem. Op een ‘tafelblad’ wordt een historische plattegrond van het Oer-IJ gebied getoond. Die digitale landschapskaart geeft alle kasteellocaties aan. Wie daar op klikt krijgt op een achterwand meer specifieke informatie te zien. Klik hier om het plan voor de kastelentafel te kunnen zien.
Ten behoeve van een bijscholingsproject voor Oer-IJ gidsen zijn Masterclasses georganiseerd waar deskundigen een online-lezingen hebben gegeven over de icoonlocaties. Op 17 juni ging het over de Late Middeleeuwen (1050 – 1500): met als sprekers Nancy de Jong (stadsarcheoloog gemeente Alkmaar) en Martijn Mulder (voorzitter Stichting Historisch Egmond).
Klik hier om deze twee lezingen terug te zien.