Oud-wethouder Christel Portegies uit Castricum krijgt uit handen van Oer-IJ voorzitter Evert Vermeer het Plan van Aanpak aangereikt. oud Oer-IJ secretaris Jos Teeuwisse kijkt toe.
MISSIE
DE UNIEKE KWALITEITEN VAN HET OER-IJ GEBIED ZICHTBAAR EN BELEEFBAAR MAKEN EN ZORG DRAGEN VOOR EEN DUURZAME ONTWIKKELING.
VISIE
VAN BLIK IN HET VERLEDEN NAAR VISIE OP DE TOEKOMST
Wij willen de unieke kwaliteiten van het Oer-IJ landschap zoveel mogelijk behouden, herstellen en ontwikkelen door beïnvloeding via kennis en het steunen en realiseren van voorbeeldprojecten.
Wij zijn daartoe actief in het vergaren en delen van kennis over het Oer-IJ landschap.
In de periode 2020 tot 2025 willen we deze kennis proactief inzetten, gericht op een integrale ontwikkeling met oog voor biodiversiteit, klimaatbestendigheid en duurzaamheid.
In tegenstelling tot de afgelopen vijf jaar, waarin vooral naar het verleden werd gekeken, concentreren we ons de komende vijf jaar op de toekomst en het beïnvloeden daarvan.
Kennis vergaren en delen en het nadenken over ontwikkelingsprincipes doen we op eigentijdse wijze voor en met diverse doelgroepen:
• Jeugd en jongeren, m.n. via het onderwijs
• Breed publiek in de regio en erbuiten
• Experts
• Beslissers
• Beleidsvoorbereiders
• Ondernemers
Wij blijven een vrijwilligersorganisatie en realiseren ons dat dit beperkingen oplegt aan onze activiteiten.
Wij blijven ( strategisch) samenwerken met andere partners, zoals cultuurhistorische verenigingen en "groene" organisaties om onze doelen te bereiken.
(oktober 2020)
WAT ER AAN VOORAF GING
Op 15 januari 2015 opende het Provinciaal Archeologisch Informatiecentrum, het Huis van Hilde, in Castricum haar deuren. Het Bewonersinitiatief “Oer-IJ, Geopark in oprichting” heeft deze gelegenheid aangegrepen om het Oer-IJ als levend landschap meer onder de aandacht van een breed publiek te brengen.
In een startnotitie hebben we aangegeven wat een grote groep mensen daartoe beweegt. Mensen die gefascineerd zijn door de natuurlijke en cultuurhistorische kenmerken van dit gebied, maar die tegelijkertijd beseffen dat het onderdeel uitmaakt van het dynamische landschap van de Metropoolregio Amsterdam. Klik hier om de startnotitie in te zien.
Het uiteindelijke doel is: Behoud (en ontwikkeling) door beleven (en bewustwording).
Het bewonersinitiatief komt niet uit de lucht vallen
Het Oer-IJ gebied was al eerder onderwerp van aandacht: we noemen het project ‘Oer-IJ voorbij het verleden’; Culturele planologie van het Oer-IJ (2001), de tentoonstelling Land van Hilde en het gelijknamige boek (2006) en de studie ‘Agenda voor het Oer-IJ’ (2009). De bouw van het Huis van Hilde is nu een prachtige aanleiding om het Oer-IJ nog steviger op de kaart van Nederland te zetten.
Het Oer-IJ initiatief is opgestart door de groep Landschapsdag CAL. In deze groep zitten enkele particulieren die geboeid zijn door de grote landschappelijke variatie binnen de gemeente Castricum, hierover veel kennis hebben vergaard en anderen het landschap in de eigen woonomgeving in al z’n facetten willen laten meebeleven.
De in 2015 geplande opening van het Huis van Hilde was de directe aanleiding om na te denken over een nieuw initiatief om de kwaliteiten van het landschap breed onder de aandacht te brengen. Het centrale idee is om ‘binnen’ (tentoonstelling Huis van Hilde) en ‘buiten’ (het omringende landschap) met elkaar te verbinden. Het Oer-IJ is een belangrijk thema in de tentoonstelling. Het noordwestelijk deel van het Oer-IJ gebied is in de directe omgeving in de ondergrond aanwezig en in het landschap zichtbaar en beleefbaar te maken.
Vanaf het moment dat de kansen rond het thema Oer-IJ duidelijk waren, werden enkele personen benaderd waarvan bekend was dat zij veel kennis over dit gebied hebben. In de loop van 2013 werden meerdere bijeenkomsten georganiseerd om het thema verder uit te werken. Steeds meer mensen sloten zich aan bij het initiatief.
In 2014 is de stichting Oer-IJ opgericht om het bewonersinitiatief verder te ontwikkelen. Duidelijk werd dat het Oer-IJ de verbindende structuur is van het landschap in Midden Kennemerland en dat dit landschap naast grote aardkundige en archeologische kwaliteiten ook belangrijke cultuurhistorische, ecologische, landschappelijke en economische waarden bezit. Omdat de basiskwaliteiten liggen in de wordingsgeschiedenis van het landschap werd gekozen voor een daarbij passende organisatievorm.
Onze acties zijn gericht op alle denkbare externe partijen (brede bevolking Oer-IJ gebied, bijzonder geïnteresseerde groepen uit de bevolking (wetenschappers, natuurbeheerders, ontwikkelaars, ondernemers, organisatoren evenementen) beleidsmakers & bestuurders (provinciaal en lokaal), andere groepen met vergelijkbare initiatieven, maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven en externe bezoekers (recreanten).
Door een permanente informatiestroom zal de kennis van het gebied toenemen. Dat vergroot de betrokkenheid, waardoor de houding van de genoemde partijen ten opzichte van onze leefomgeving gunstig zal worden beïnvloed, zodat eerder de juiste beslissingen worden genomen (gedragsverandering) als het gaat om ons doel: behouden door beleven. Want met dat brede draagvlak is behoud mogelijk.
Onze huidige Oer-IJ community bestaat uit personen die zich vanuit hun kennis of activiteiten verbonden voelen bij het gebied. In de initiatiefgroep zitten (agrarische) ondernemers, (aard)wetenschappers, bestuurders, natuurbeschermers, cultuurhistorici en personen met gedegen kennis van financiën en communicatie. Met elkaar beschikken zij over de kwaliteiten om het initiatief tot een succes te maken. Er is een Stichting Oer-IJ opgericht met een klein en slagvaardig bestuur, dat als belangrijkste taak heeft bijeenkomsten van de, inmiddels uit een dertigtal personen bestaande, initiatiefgroep voor te bereiden en ook andere relevante partijen uit omringende Oer-IJ gemeenten bij het proces te betrekken.
De initiatiefgroep is in september 2013 omgedoopt tot Verenigde Vergadering. Daarnaast is gekozen voor een structuur van een vijftal werkgroepen: Beleven, Benutten, Kennis/wetenschap, Communicatie en Netwerk. De werkgroepen zijn aan de slag gegaan en hebben hun ambitie geformuleerd. Hiermee heeft het initiatief de brede basis gekregen die noodzakelijk is om dit verder uit te rollen. Het bestuur speelt een coördinerende en ondersteunende rol.
De toekomst
De Stichting Oer-IJ is als bewonersinitiatief opgericht in 2013. Voor het bestuur een goede reden om in de aanloop naar het 10-jarig bestaan de doelstelling te toetsen en ons te bezinnen op de vraag hoe we het komende decennium willen ingaan. Die interne discussie heeft een toekomstvisie opgeleverd die dit najaar tijdens een Verenigde Vergadering met onze achterban onderwerp van gesprek zal zijn.
Klik hier voor dat document