FOTO JAN VAN MOSSEL
Fort bij Krommeniedijk is één van een 42 forten van de Stelling van Amsterdam. Het fort werd flink opgeknapt. Een deel van het fort is omgetoverd tot belevingscentrum Fort K'IJK over natuur en landschap in de Stelling van Amsterdam. Je kan na een bezoek genieten van een versnapering in de Theeschenkerij. Een bezoek meer dan waard!
Bijna elk jaar zetten onze boswachters een flink deel van onze weilanden rondom het fort onder water. Speciaal voor vogels op doortrek en voor weidevogels die juist in Noord-Holland arriveren om te broeden. Zo kunnen ze aansterken. We starten rond half februari langzaam met het opzetten van het water en ongeveer half maart zijn de weilanden weer droog. Vanaf de Lagendijk en het Fort zijn de natte weilanden met een verrekijker of telescoop goed te overzien.
Het landschap van en rond de Crommenije heeft een heel bijzondere geschiedenis. Tot in de vroege middeleeuwen lag hier een uitgestrekt moeras hoog boven zeeniveau met diverse veenriviertjes. Vanaf 1000 nC werd het moeras bewoonbaar gemaakt door er vele sloten in te graven. Het gevolg was dat de veenbodem door inklinken en oxidatie begon te dalen , de rivieren steeds breder werden en tot grote meren uitbreidden. Zo ontstonden o.a. de Wijkermeer en het Uitgeestermeer.
Deze twee meren werden met elkaar verbonden door een waterloop die de naam Crommenije kreeg. Omdat het gebied tot onder zeeniveau zakte kon het buitenwater via de Zuiderzee , het IJ en het Wijkermeer het gebied binnendringen. Het werd belangrijk om dijken aan te leggen langs de Crommenije. Al in de 12e eeuw werd de St. Aagtendijk rond Beverwijk aangelegd en deze werd in de 13e eeuw verlengd tot Uitgeest en Akersloot. Hierdoor ontstonden de veenpolders als Uitgeesterbroek- en Woudpolder.Gidsen van de Stichting Oer-IJ verzorgen regelmatig fietsxcursies vanuit Fort K’IJK bij Krommeniedijk. Dat gebeurt in samenwerking met Landschap Noord-Holland, eigenaar/beheerder van het stellingfort.
De Lagendijk is een eeuwenoude dijk die het zeewater uit het IJ dat oprukte (door de veenrivier de Crommenije) moest tegenhouden. Langs Busch en Dam loopt een liniedijk van de Stelling van Amsterdam. Deze verbond Fort bij Krommeniedijk met Fort aan den Ham. Je zou het nu niet meer zeggen, maar troepen konden zich achter deze dijk ongezien verplaatsen. Op de dijk staan nog knotwilgen die geplant zijn tijdens de aanleg van de Stelling van Amsterdam.
Bron: Landschap Noord-Holland